Khilaf Ilmu Fawāṣil Dan Kesannya Terhadap Bacaan Qirāāt Mutawātirah
Differences in the Science of Fawāṣil and Their Impact on Mutawātir Qirāʾāt
DOI:
https://doi.org/10.33102/jmqs.v21i1.521Keywords:
mushaf printing, riwayat and qirāāt, ru`ūs al-āyi, qirāāt education, FawāṣilAbstract
The science of fawāṣil (verse rhythmization) concerns itself with the enumeration of Qur’anic verses and the differences in verse delimitation as transmitted by various scholars. It is traditionally categorised into seven major schools: Madanī Awwal (First Medinan), Madanī Akhīr (Last Medinan), Makkī (Meccan), Baṣrī (Basran), Dimashqī (Damascene), Kūfī (Kufan), and Ḥimṣī (Himsan). Variations in verse counting not only alter the total number of verses but also influence the printing of muṣḥafs (Qur’anic codices) based on different mutawātir qirāʾāt (mass-transmitted variant readings) on particular matters. This study aims to identify the affiliation of each qirāʾah (mode of recitation) and riwāyah (transmission) with the respective fawāṣil schools and to analyse their impact on Qur’anic recitation, especially concerning the issue of taqlīl (abbreviation or reduction) at the ruʾūs al-āyi (ends of verses) in eleven surahs. The research focuses on the qirāʾah of Nāfiʿ (transmitted by Warsh) and Abū ʿAmr, which manifest recitational differences stemming from their distinct fawāṣil affiliations. Employing a qualitative methodology, the study undertakes textual analysis of primary sources in the disciplines of qirāʾāt, fawāṣil, and printed muṣḥafs from various riwāyāt. The findings reveal that divergences among fawāṣil schools directly influence the recitational patterns of certain qirāʾāt. Accordingly, it is recommended that muṣḥafs based on the Ḥafṣ riwāyah from ʿĀṣim which already indicate qirāʾāt differences in the margins, should also annotate the ruʾūs al-āyi that affect recitation in order to avert confusion in the teaching and memorisation of mutawātir qirāʾāt.
References
Al-Quran al-Karim.
Al-Qur`ān al-Karim Riwāyat al-Duri ʿan Abi ʿAmr. Damsyiq: Dar al-Maʿrifah, 2003.
Al-Qur`ān bi Riwāyat al-Dūri ʿan Abī ʿAmr al-Basri. Madinah: Mujammaʿ al-Malik Fahd li Tibāʿah al-Musḥaf al-Sharīf, 1436H.
Al-Qur`an al-Karim Riwāyat Khalaf ʿan Hamzah. Damsyiq: Dār al-Maʿrifah, 2007.
Al-Qur’ān al-Karim wafqa Riwāyah Qalun ʿan al-Imām Nafiʿ. Madinah: Mujammaʿ al-Malik Fahd li Tibāʿah al-Musḥaf al-Sharīf, 1431H.
Al-Qur’an al-Karim Riwayah Warsh ‘an Nafi’. Dimashq : Dar al-Ma’rifah, 1430H.
Al-Qur’an al-Karim Riwayah Warsh ‘an Nafi’. al-Jazair: Muassasah al-Tiba’ah al-Sha’biyyah li al-Jaysh, t.t.
Al-Qur’an al-Karim Riwayah Warsh ‘an Nafi’. Al-Jazair : Muassasah al-Wataniyyah li al-Funun al-Matba’iyyah, 2013.
Al-Qur’ān al-Karim Riwāyah Warsh ʿan Nafiʿ. Al-Jazāir: Muassasah al-Wataniyyah li al-Funūn al-Maṭbaʿiyyah, 2013.
Al-Qur’ān al-Karim Riwāyah Warsh ʿan Nafiʿ. al-Jazāir: Muassasah al-Tibaʿah al-Shaʿbiyyah li al-Jaysh, t.t.
Al-Qur’ān al-Karim wafqa Riwāyah Warsh ʿan al-Imām Nafiʿ. Madinah: Mujammaʿ al-Malik Fahd li Tibāʿah al-Musḥaf al-Sharīf, 1426H.
Abd Latif, Mohd Abdul Nasir, Ahmad Zulfiqar Shah Abdul Hadi, Muhammad Hasbi Abdul Rahman, Muhammad Nadzir Ibrahim, dan Muhammad Akramin Kamarul Zaman. “Implimentasi Talaqqi dan Mushafahah Dalam Pengajaran dan Pembelajaran Qira’at Warsh ‘an Nafi’.” The Online Journal of Islamic Education (2017): 28-38. https://ojie.um.edu.my/index.php/O-JIE/article/view/5237
Abū Shāmah, ʿAbdul Raḥmān Ismāʿīl. Ibrāz al-Maʿānī Sharḥ al-Shāṭibiyyah. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah, t.t.
Ahmad, Abd Muhaimin. “Perbezaan di Antara Mushaf-mushaf al-Quran: Sorotan Terhadap Aspek Ilmu Dhabt al-Quran.” Journal of Ma’alim al-Quran wa al-Sunnah (2021): 45-57. https://doi.org/10.33102/jmqs.v17i2.315
Ahmad, Abd Muhaimin, Sabri Mohamad, dan Haziyah Hussin. “Qaḍiyyah fī Tibāʿah al-Maṣāḥif al-Qur`āniyyah: al-Khilāf fī ʿIlmi al-ʿAdad wa Taṭbiqihu fī Tibāʿah al-Maṣāḥif al-Qur`āniyyah fī al-ʿAlam.” International Journal of Islamic Thought (2015): 104-115. https://www.ukm.my/ijit/wp-content/uploads/2016/01/IJIT-Vol-8-Dec-2015_10_104-115.pdf
Al-Dānī, ʿUthmān Saʿīd. al-Bayān fī ʿAddi Ayi al-Qur`ān. Kuwait: Markaz al-Makhtūṭāt wa al-Turāth wa al-Wathā`iq, 1994.
Daud, Z., & Ibrahim, M. Kajian Persepsi Pelajar Terhadap Pengajaran dan Pembelajaran Qiraat di USIM. Journal of Quran Sunnah Education and Special Needs (2019): 46-53. https://jqss.usim.edu.my/index.php/jqss/article/view/53
Al-Dhabbāʿ, Muḥammad ʿAlī. al-Iḍhā`ah fī Bayān Usūl al-Qirā`ah. Tanta: Dār al-Saḥābah li al-Turāth, 2002.
Al-Dimyāṭī, Aḥmad bin Muḥammad. Itḥāf Fuḍalā’ al-Bashar fī al-Qirā’at al-Arbaʿah ʿAshar. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah, 2006.
Al-Haddād, Muḥammad bin ʿAlī. Saʿādah al-Dārain fī Bayān wa ‘Addi Ayi Muʿjiz al-Thaqalain. Mesir: Maṭbaʿah al-Maʿāhid, 1924.
Al-Huzalī, Yūsuf bin ʿAlī. Al-Kāmil fī al-Qirā’at al-ʿAshar wa al-Arbaʿīn al-Zā’idah ‘Alaihā. Kaherah: Muassasah Samā, 2007.
Al-Jaʿbarī, Ibrāhīm bin ʿUmar. Husnu al-Madād fī Fan al-‘Adad. Al-Haram: Maktabah Aulād al-Sheikh li al-Turāth, 2005.
Al-Māliqī, ʿAbdul Wāhid Muhammad. al-Dur al-Nathir wa al-ʿAzb al-Namir Sharḥ Kitāb al-Taisīr. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah, 2003.
Al-Mukhallilātī, Riḍwān bin Muhammad. Al-Qaul al-Wajiz fī Fawāsil al-Kitāb al-ʿAzīz. Madinah, 1992.
Al-Mutawallī, Muḥammad Aḥmad. Taḥqīq al-Bayān fī ʿAddi Ayi al-Qur’ān, t.t.
Al-Nuwairī, Muḥammad bin Muḥammad. Sharḥ Tayyibah al-Nashr fī al-Qira’āt al-ʿAshar. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah, 2009.
Al-Qāḍī, Abdul Fattāḥ ʿAbdul Ghanī. al-Wāfī fi Sharḥ al-Syātibiyyah. Damsyiq: Dār al-Qalam, 2020.
Al-Qāḍi, ʿAbdul Fattāḥ. al-Budūr al-Zāhirah fi al-Qira`āt al-ʿAshr al-Mutawātirah. Beirut: Dār al-Kitāb al-ʿArabi, 1983.
Al-Qāḍī, ʿAbd al-Fattāḥ ʿAbd al-Ghānī. Nafāis al-Bayān Sharḥ al-Farāid al-Hisān. Madinah: Maktabah al-Dār, 1403H.
Al-Quḍāḥ, Ahmad Muḥammad Mufliḥ. Shukrī, Aḥmad Khālid & Mansūr, Muḥammad Khālid. Muqaddimāt fī ʿIlm al-Qira`āt. Amman: Dār ʿAmmār, 2009.
Al-Safāqasī, ʿAlī al-Nurī. Ghaith al-Nafʿ fī al-Qira`āt al-Sabʿ. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah, 1999.
Al-Sakhāwī, ʿAlī bin Muḥammad. Jamāl al-Qurra' wa Kamāl al-Iqrā'. Damsyiq: Dār al-Ma'mūn li al-Turāth, 1997.
Al-Sakhāwī, ʿAlī Muḥammad. Fatḥ al-Wasid fī Sharḥ al-Qasīd. Riyadh: Maktabah al-Rushd, 2005.
Al-Shāṭibī, al-Qāsim bin al-Fīrruh. Nāzimah al-Zuhr fī ʿIlmi al-Fawāsil. Kaherah: Maktabah wa Maṭbaʿah Mustafā al-Babī al-Halabī, 1970.
Ibn al-Jazarī, Muḥammad bin Muḥammad. al-Nashr fī al-Qira`āt al-ʿAshr. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah, 2006.
Ibrāhīm, ʿAbdul Rāziq ʿAlī. Al-Muharrar al-Wajiz fī ʿAddi Ayi al-Kitāb al-ʿAzīz. Riyadh: Maktabah al-Maʿārif, 1988.
Ibrāhīm, ʿAbdul Rāziq ʿAlī. Mursyid al-Khillān Ilā Maʿrifah ʿAd Ayi al-Qur`ān. Beirut: al-Maktabah al-ʿAsriyyah, 1989.
Krippendorff, Klaus, Content Analysis: An Introduction to Its Methodology, California: SAGE Publications, 2013.
Lāshin, Sayyid, dan Khālid Muḥammad al-Hāfiz. Taqrīb al-Maʿānī. Madinah: Dār al-Zamān, 2021.
Musḥaf al-Jamahiriyyah bi Riwayat al-Imām Qālun. Tarablus: Jamʿiyyah al-Daʿwah al-Islamiyyah al-ʿAlamiyyah, 1989.
Shukrī, Ahmad Khālid. al-Muyassar fī ʿIlmi ʿAddi Ayi al-Qur`ān. Jeddah: Maʿhad al-Imām al-Shāṭibī, 2012.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Abd Muhaimin Ahmad, Muhammad Arif Musa, Khairul Anuar Muhammad

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The copyright of this article will be vested to author(s) and granted the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license, unless otherwise stated.
Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.